Post | April 2023 | Doe es gewoon vrijwillig | 3 min read

De stichting van Bert-Jan redt honingbijen

Bijen spelen een onmisbare rol bij zo’n beetje alles wat groeit en bloeit, inclusief al onze groente en fruit. Zorgelijk dat het de laatste tijd slecht gaat met de bijenstand, want de varroamijt vermoordt elk jaar honderden, misschien wel duizenden bijenvolken. ‘Het is ons gelukt om varroa-resistente volken te kweken,’ zegt Bert-Jan Hoff van Teeltstation West-Friesland. ‘Waar vinden wij fondsen om onze oplossing voor dit probleem te realiseren?’


Drama’s, elk jaar weer. Als een imker na de winter bij zijn bijenkasten komt om te zien of zijn volkjes klaar zijn voor het voorjaar en de kasten zijn stil, doodstil. Of de imker tilt de raten uit de kast en de dode bijen rollen er zomaar uit. Verschrikkelijk. ‘Elk jaar overleeft ongeveer een-derde van alle bijenvolken de winter niet. De oorzaak is de varroamijt, die hele volken kan vermoorden. Rampzalig voor bijenhouders én voor de natuur.’ De laatste jaren worden de problemen groter, vijftien jaar geleden was er nog geen sprake van bijensterfte op deze schaal. ‘Dat heeft ook met klimaatverandering te maken,’ zegt Bert-Jan. ‘Bijen houden van een koude winter en een echt voorjaar, maar de laatste jaren zijn de seizoenen er anders uit.’


Schoonmaak-bijen

Bert-Jan is al dertig jaar imker en vanuit zijn werkervaring in de land- en tuinbouw en zijn passie voor genetica bijzonder geïnteresseerd in de bijenproblemen. Hij bestudeerde stapels vakliteratuur, op zoek naar een antwoord op de vraag: waarom hebben bepaalde bijenvolken geen last van varroa? ‘Dat verschil zit ‘m niet in verschillende bijenrassen of hun afkomst. Het blijkt dat bepaalde volken nogal schoon en poetsgraag zijn en andere volken niet. En bij die propere bijenvolken krijgt de varroamijt minder kans. Zij ruimen aangetaste larven direct op en maken de cellen in een raat goed schoon.’


Uit andere onderzoeken blijkt dat de schoonmaakgewoontes van een bijenvolk afhangen van de genetische afkomst van de koningin én dat het mogelijk is om een heel volkje schoonmakers te kweken als de koningin van het opruimerige soort is. ‘Dat is de basis van het werk van onze stichting,’ vertelt Bert-Jan. ‘We insemineren bijenkoninginnen met de juiste genetische informatie, zodat zij op haar beurt een heel volk creëert met schoonmaakijver. De darren van dat volkje bevruchten daarna andere koninginnen, die op hun beurt dan ook weer een poetsgraag volkje krijgen. Op die manier kunnen we ervoor zorgen dat de varroamijt uiteindelijk niet meer zoveel slachtoffers kan maken.’


Fondsen gezocht

Teeltstation West-Friesland, een organisatie van vijf vrijwilligers, werkt dus aan een baanbrekende techniek, die helaas nog vrij onbekend is in Nederland. En onbekend maakt onbetaald, in dit geval. ‘We doen dit werk als vrijwilligers en we zijn hard op zoek naar financiering, bijvoorbeeld bij grote fondsen, zodat we kunnen opschalen en onze oplossing aan meer mensen beschikbaar stellen. Helaas, wij hebben veel verstand van bijen, maar niet van fondswerving.’


Daar komt Vrijwilligerspunt Westfriesland om de hoek. Marlies Vos, adviseur bij Vrijwilligerspunt, had onlangs een goed gesprek met Bert-Jan. ‘Wij hebben een cursus fondsenwerving, dat zou voor het teeltstation een goede oplossing kunnen zijn. Daar leggen we uit hoe je als vrijwilligersorganisatie fondsen kunt vinden en aanschrijven. Ook kunnen we als Vrijwilligerspunt organisaties helpen wat meer bekendheid te krijgen. Hoe meer mensen weten wat het teeltstation doet, hoe makkelijker het misschien wordt om geldschieters of andere vrijwilligers te vinden.’


Nieuwe vrijwilligers

Bert-Jan: ‘We zoeken ook vrijwilligers die ons hierbij kunnen helpen. Iemand die een paar uur per maand tijd heeft om de juiste fondsen aan te schrijven en de juiste toon daarbij te treffen, daar zijn we enorm mee geholpen. De beloning? Wat dacht je, een pot honing op z’n minst.’

Share Post

Powered by Deed‌mob Tools ·
Translate content to English